هادی خانیکی در همایش اندیشه صدر که به مناسب سالروز ربوده شدن امام موسی صدر در مشهد برگزار شد، اظهار داشت: تفسیر 40 سال بعد از امام موسی صدر این است که از وی به عنوان امام گفتگوها یاد کنیم، چرا که مهمترین ویژگی که ایشان داشت گفتگو در جامعه چند فرهنگی لبنان بود.
خانیکی با اشاره به اینکه «جامعه لبنان به لحاظ قومی و مذهبی از یک تنوع و تکثر برخوردار است» افزود: صدر با ورود به چنین جامعه چند فرهنگی توانست مرجعیت اجتماعی و فرهنگی ایجاد کند.
وی با اشاره به اینکه «پرچم امام موسی صدر بالای پرچم های اقوام مختلف لبنان همیشه در حال اهتزاز بود» افزود: تمامی نهادها و احزاب سیاسی با گرایشهای متفاوت امام موسی صدر را به عنوان محور می شناختند.
وی با بیان اینکه «امام موسی صدر در لبنان در میان اهل تسنن از مقبولیت و مشروعیت بسیاری برخوردار بود» خاطرنشان کرد: حتی ایشان در میان مسیحیت نیز از اقبال خوبی برخوردار است.
خانیکی با بیان اینکه «هوشمندی و توانایی امام موسی صدر موجب شد ایشان در جامعه قومیتی لبنان نفوذ کافی پیدا کند» یادآور شد: صدر قدرت شناخت جامعه و اخلاق گفتمانی داشت و می توانست وارد نهادها و شبکه های مردمی شود و ساختارها و مردم را ارتقا دهد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه «جامعه شیعی در لبنان به لحاظ اقتصادی، علمی و سیاسی شکننده بود» افزود: امام موسی صدر شیعیان لبنان را در چرخه توسعه قرار داد و این همان کاری بود که ماهاتیر محمد در مالزی انجام داده بود.
مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور در دولت اصلاحات یادآور شد: امام موسی صدر بر پایه یک حرکت اجتماعی وسیع و حرکت از تغییر جامعه محور به تغییر سیاسی توانست تاثیرگذاری داشته باشد که جان مایه هر دو حرکت گفتگو است.
وی عنوان کرد: وی در لبنان نهادهای معطوف به گفتگو را تعریف کرد و توانست بین نهادهای علمی و دینی نفوذ بسیاری پیدا کند.
خانیکی با اشاره به نفوذ صدر در بین روشنفکران، ادامه داد: در حقیقت صدر متعلق به مجموعه ای بود که سعی داشت با گفتگو کار را به جلو ببرد و بدین صورت از خشونت جلوگیری به عمل آورد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه «رمز موفقیت امام موسی صدر را باید در اندیشه گفتگو جست» اظهار کرد: در حقیقت ارتباط برقرار کردن در یک جامعه چند فرهنگی هنر می خواهد.
وی با اشاره به اینکه «فلاسفه و سیاستمدارانی که زندگی پر فراز و نشیبی دارند بیشتر مورد توجه قرار می گیرند» تصریح کرد: امام موسی صدر به خاطر فرجام رازآلودش مورد توجه قرار گرفته است، صدر با اتکا به اندیشه گفتگو و به اصطلاح با یک توانمندی توانست ساختارها و شهروندان را ارتقا دهد.
وی عنوان کرد: درسی که صدر از گفتگو و تعامل با جامعه جهانی برای ما دارد، آن است که گفتگو ابعاد مختلفی دارد.
وی با طرح این سوال که آیا گفتگو به معنای در آغوش گرفتن رقیب و تمکین در برابر اوست؟ افزود: در گفتگو باید توانمند بود، منتقد و مخالف موجودی نیست که موجب منهدم شدن خود شود.
خانیکی با بیان اینکه «گفتگو با رقیب در صورتی امکان دارد که بتوانیم با خویش گفتگو کنیم» یادآور شد: زمانی می توانیم از گفتگو سخن بگوییم که در جامعه اسلامی مان آن را بتوانیم پیاده کنیم.
در ادامه این مراسم سعید شریعتی، عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی عنوان کرد: امام موسی صدر نشانه باور به مداراست اما باید توجه داشت که مدارا با به رسمیت شناختن بسیار تفاوت دارد و زمانی می توان از تکثر سخن گفت که در عمل رقیب را به رسمیت بشناسیم.
این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه «امام موسی صدر نشانه تکثرگرایی است» افزود: ایشان به اندیشه و فرهنگهای متنوع باور داشتند و در مواجهه های مختلف نگاه های متفاوتی از ما به دیگر فرهنگها داشتند.
وی با بیان اینکه «امام موسی صدر را می توان نماد مدارا در مورد سیاست و باورهای مذهبی دانست» ادامه داد: امام موسی صدر نشانه باور به مدارا، تحمل عقیده مخالف و حتی تحمل دشمن است.
شریعتی با اشاره به اینکه «جامعه لبنان جامعه طایفه‌ای است» افزود: در سال 1339 که امام موسی صدر به لبنان رفت جامعه لبنان جامعه طایفه ای بود و شکاف عمیقی بین 3 پاره اصلی این کشور یعنی شیعیان، اهل تسنن و مسیحیان وجود داشت.
این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی خاطر نشان کرد: شیعیان ضعیف ترین بخش از نظر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بودند به طوری که با وجود جمعیت بالا تعداد کمی نماینده در مجلس لبنان داشتند، که امام موسی صدر به این وضعیت سامان داد.
وی با اشاره به رفت و آمد امام موسی صدر در بین مردم اظهار کرد: ایشان توانست از جامعه ضعیف و طایفه ای لبنان جامعه قوی بسازد.
شریعتی با بیان اینکه «صدر انسان تشکیلاتی و کاملا مقید به اصول کار جمعی بود» ادامه داد: احداث موسسه صنعتی، راه اندازی موسسه جمعیت نیکوکاری، ایجاد خانه دختران، افتتاح کارگاه قالی بافی و استقرار مرکز بررسی اسلامی از مهمترین اقدامات فرهنگی و اقتصادی امام موسی صدر بود.
این عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی عنوان کرد: امام موسی صدر 12 نهاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در لبنان ایجاد کرد، بر همین اساس وی توانست جامعه ضعیف را به جامعه قوی تبدیل کند.
وی با بیان اینکه «فقر اقتصادی به ویژه در میان شیعیان برای امام موسی صدر بسیار مهم بود» افزود: صدر درصدد بود تا فقر را ریشه کن کند تا بدینوسیله زمینه توسعه سیاسی شیعیان لبنان را فراهم سازد.